Pargalı Damat İbrahim Paşa (1493-15 Mart 1536) Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde 1523?-1536 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Kökeni 

Bugün Yunanistan'da kalan Parga yakınlarındaki bir köyde doğdu. Değişik kaynaklarda doğumunda Rum ya da İtalyan kökenli olduğu belirtilmektedir. Babası bir balıkçıydı (İbrahim Paşa'nın anne ve babasını sadrazamlığı sırasında İstanbul'a getirttiği kayıtlara geçmiştir). 6 yaşında korsanlar tarafından kaçırılarakManisa'da satıldı. Kanuni şehzadeliği sırasında Manisa'da karşılaştığı ve arkadaşlık kurduğu İbrahim'i maiyetine aldı.

Yükselişi 

Kanuni'nin maiyetinde idamına kadar geçirdiği yıllar boyunca onun yakın arkadaşı ve danışmanı oldu. Kanuni padişah olduktan sonra onunla birlikte İstanbul'a geldi ve Osmanlı DevletindeSadrazamlık, Anadolu ve Rumeli Beylerbeylikleri ve Seraskerlik (1528?29-1536) dahil olmak üzere en üst düzeylerdeki görevlerde bulundu.

Kanuni'nin Padişah olması ile birlikte ilk önce Hasodabaşılık görevine atanarak bu noktadan sonra kendi yetenekleri ve Kanuni ile aralarındaki sıradışı güven ilişkisi sayesinde hızla yükseldi.

1521'de Belgrad'ın Fethinde görev aldı. 1522'de Rodos seferine katıldı. Bu durum,1523'te (Çeşitli kaynaklarda 1522 ve 1524 olarak da tarihlenmektedir. E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam, 1913-1936, Volume 2 By Martijn Theodoor Houtsma' a göre 27 Haziran 1524) sadrazamlığa getirildi. 1524'te Kanuni'nin kızkardeşi Hatice Sultan ile evlendi. Mısır'da asayişi sağlamakla görevlendirildi ve kendisine Mısır Beylerbeyi unvanı verildi. Macaristan seferine katıldı ve Mohaç Savaşının kazanılmasında önemli rol oynadı.

Daha sonra Anadolu'daki Alevi-Türkmen isyanlarını bastırmakla görevlendirildi. Anadolu'da aldığı kanlı tedbirlerle isyanları sona erdirdi. I. Viyana Kuşatması ile sonuçlanan 2. Macaristan seferine katıldı. Avusturya İmparatorunu Osmanlı Sadrazamına eşit sayan 1533 tarihli İstanbul Antlaşması'nın müzakerelerini yürüttü. Safevilere karşı düzenlenen Irakeyn seferine katıldı. Tebriz'i aldıktan sonra Kanuni'nin kuvvetleri ile birleşti ve Bağdat'ın fethinde görev aldı.

İktidarı 

İbrahim Paşa'nın dönemindeki gücünü ortaya koyacak en önemli veri; Kanuni tarafından Seraskerlik makamına( osmanlılarda önceleri seferdeki orduya kumanda eden vezir, sonraları da milli savunma bakanına verilen ad.) getirildiğinde İmparatorluğun o güne dek dört tuğla simgelenen gücünün yedi tuğa çıkarılması ve İbrahim Paşa'nın da altı tuğ taşımaya yetkili kılınmış olmasıdır. Kanuni'den eksiği sadece Hilafet tuğudur. Osmanlı imparatorluğunun o dönemde bilinen dünyayı şekillendiren dominant dış politikasının kontrolü tamamen İbrahim Paşa'nın elindedir. Ayrıca Avusturya İmparatoru Ferdinand da Avusturya - Osmanlı barış anlaşması sırasında İbrahim Paşa'yı eşiti tanımış ve Osmanlı İmparatorluğu nezdinde temsilcisi olmasını istemiştir.Venedik diplomatlarının İbrahim Paşa'ya Kanuni'ye atıfla "Muhteşem İbrahim" dedikleri kayda geçmiştir. Fransa ile yürütülen işbirliğinde önemli rolü vardır.

Hürrem Sultanın entrikaları ve Pargalı İbrahim'in ölmesi [değiştir]

Mahidevran Sultan ve Hürrem Sultan'ın çocukları arasında sürekli bir gerginlik vardı. Kanuni'nin Manisa valisiyken evlendiği Mahidevran Sultandan olma oğlu Mustafa, Karaman valiliği yapıyordu. Hürrem Sultan ise oğullarından birini tahta çıkarıp valide sultan olmak istiyordu. Pargalı İbrahim , Mustafa yanlılarındandı. 1536 yılında Kanuni tarafından boğdurularak öldürüldü.^{[kaynak belirtilmeli]}

Geride Bıraktıkları 

İbrahim Paşa Sarayı, Sultanahmet,İstanbul.

13 sene sadrazamlık yapan ve Farsça, Rumca, Sırpça ve İtalyanca bilen İbrahim Paşa, bugün Türk ve İslam Eserleri Müzesi olarak kullanılan İbrahim Paşa Sarayından başka, İstanbul, Mekke, Selanik, Hezergrad (Razgrad) İbrahim Paşa Camii ve Kavala'da Cami, Mescid, Mektep, Medrese Zaviye, Hamam ve Çeşme gibi eserler inşa ettirmiş ve bunlara vakıflar tahsis ettirmiştir. Önemli bir sanat ve özellikle edebiyat hamisidir.

Damat Çelebi Lütfi Paşa, Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde 1539-1541 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Nerede doğduğu ve nereli olduğu bilinmemekle beraber Arnavut olduğu rivayet edilmektedir. Avlonya civarından devşirme olarak getirildi ve sarayda eğitim gördü. Çuhadar iken Yavuz Sultan Selim'in tahta geçmesiyle müteferrikalıkla dış göreve çıktı. Daha sonra sırasıylaçaşnigirbaşı, kapıcıbaşı ve miralemlik gibi vazifelerde bulundu. 1522'den itibaren Aydın, ardından Yanya sancakbeyliği yaptı. Bu görevdeyken1529'da I. Viyana Kuşatması'na katıldı. 1533'de Karaman Beylerbeyi oldu ve Irakeyn Seferinde başarılı hizmetlerde bulundu. Anadolu Beylerbeyliğine, ardından Rumeli Beylerbeyliğine (1536) tayin edildi. Üçüncü vezirliğe getirildi. 1537 Korfu Seferi sırasında Barbaros Hayrettin Paşa ile beraber donanma serdarı olarak denize açıldı ve İtalya sahillerini vurdu. Bu arada Venediklilere gönderdiği elçinin esir alınması üzerine, Venediklilere savaş açılmasına ve Korfu adasının kuşatılmasına karar verildi. İki hafta kadar devam eden kuşatma Lutfi Paşa'nın zafer beklentisine rağmen padişahın emriyle kaldırıldı. Lütfi Paşa da geri çağırılıp İstanbul'a döndü. Bir müddet sonra ikinci vezirliğe tayin edildi veBoğdan seferine iştirak etti.

1539'da Ayas Mehmet Paşa'nın vefatı üzerine sadrazam oldu. Yaklaşık iki sene bu görevde kalan Lütfi Paşa, Mayıs 1541'de azledildikten sonra Dimetoka'daki çiftliğine çekildi. 1542'de hacca gitti. Hac dönüşünde yine çiftliğinde daha çok eser telifiyle meşgul olarak yirmi yıl kadar yaşadı. Vefatından sonra yine aynı yerde gömüldü. Azledilme sebebi eşi olan Yavuz Sultan Selim'in kızına tokat atmasıdır. Bu durum öğrenildiğinde saraydan atılmış ve çiftliğine çekilmiştir.

Genç yaştan itibaren devlet görevine gelen aynı zamanda Kanuni'nin kız kardeşi Şah Sultan'la kısa süren bir evlilik yaparak saraya damat da oldu. Sadarete geçer geçmez henüz tanınmayan Mimar Sinan'ı saraya takdim etmiş, böylece mimaride bir dönemin başlangıcına vesile olmuştur. Osmanlı haberleşme, ulak sistemi ile ilgili olarak yeni düzenlemeler yapmış ve aksaklıkları gidermeye çalışmıştır. Lütfi Paşa'nın yirmiyi aşan eserlerinin çoğu dini konularda, iki tanesi ise tarihle ilgilidir. En çok bilinen eserlerinden, Tevarih-i Ali Osman, Osmanlı devletinin kuruluşundan 1553'e kadar olan dönemi anlatır. Asafname ise Lütfi Paşa'nın en tanınmış eseri olup, kendisi de Asafname müellifi olarak tarihe geçmiştir. Siyasetname türündeki eser devlet idaresi mesleğine ait tespitler ve bilgiler ihtiva eder.

Eşi =) Şah Sultan ( Yavuz Sultan Selim'in kızı )



Damat Rüstem Paşa ( 1500-1561 )

Damat Rüstem Paşa (1500-1561) Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde 28 Kasım 1544 - 6 Ekim 1553 ve 29 Eylül 1555 - 10 Temmuz 1561 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Rüstem Paşa, 1500 yılında Hırvat 'ta doğmuştur. Osmanlı topraklarına getirildikten sonra devşirilmiş,1539'da Diyarbakır Valisi ve III. Vezir iken Şehzade Cihangir ve Şehzade Bayezid'in sünnet düğünündeKanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan ile evlenmiştir.Bu nedenle 'Damat' sıfatıyla anılır.

1544'de Hadım Süleyman Paşa'nın azledilmesi üzerine yerine getirilmesi beklenen II. Vezir Özdemir Paşa ile III. Vezir Hüsrev Paşa'yı Hürrem Sultan'ın emriyle birbirine düşürdü ve ardından Sultan Süleyman hem Özdemir Paşa'yı hem de Hüsrev Paşa'yı azledip sadrazamlığa Rüstem Paşa'yı getirdi.Hürrem Sultan ve eşi ile bir olup Şehzade Mustafa'nın idamına ortam hazırladı. Kanuni, Şehzade Mustafa'yı öldürttükten sonra yeniçerilerin ayaklanma çıkarabileceği korkusuyla Rüstem Paşa'yı azletti(1553) ve yerine Kara Ahmet Paşa'yı getirdi. Ancak Hürrem Sultan ile Mihrimah Sultan, Rüstem Paşa'yı sadrazamlığa tekrar getirebilmek için çalıştılar. Kanuni Sultan Süleyman basit bir bahaneyleKara Ahmet Paşa'yı Divan-ı Hümayun'un ortasında idam ettirdikten sonra (1555) Rüstem Paşa tekrar sadrazam oldu ve ölümüne dek bu görevi sürdürdü.

Olucak bir kişinin bahtı kavi talii yar.
Biti dahi mahallinde anın işine yarar.

anonim beyiti Rüstem Paşa için söylenmiştir. Ballı adamın üzerinde bit çıksa işine yarar, anlamındadır. Kendisini çekemeyenlerce çıkarılmış "cüzzamlıdır" dedikodusunun yayıldığı bir esnada, üzerinde bit çıkması üzerine dile getirilmiştir. Zira inanışa göre cüzzamlının üzerinde bit barınamazmış. Bu yüzden, tarihçilerin kendisine vermiş oldukları bir diğer isim "Kehle-i İkbal" (İkbal Biti) Rüstem Paşa'dır.

Kanuni Sultan Süleyman döneminde sadrazamlık yaparken, devlet kademesinde rüşveti yaygınlaştıran kişidir. Rüşvet sebebi ile Osmanlı İmparatorluğu'nun içine bozulma tohumlarını atan kişilerden biridir. Rivayete göre İmparatorluk'ta Padişahlardan sonra en zengin kişidir. 815 çiftlik, 476 su değirmeni, 1.700 köle, 2.900 at, 1.106 deve, 100 gümüş eyer, 500 altın eyer, 2.000 zırh, 130 çift altın üzengi, mücevherle süslü 760 kılıç, 1.000 gümüş mızrak, 78 bin duka altını, 11.200.000 akçe değerinde nakit parası vardır.

Biri Tekirdağ'da, diğeri İstanbul'da kendi adına yaptırdığı 2 adet camii vardır.